Nonius

Nonius to koń o szyi dość wysoko osadzonej. U koni w ciężkim typie często duża głowa o garbonosym profilu. Dwa typy: lżejszy i cięższy. Pierwsze, kościste, są przeznaczone do prac gospodarczych i zaprzęgu, drugie, szlachetniejsze, do jeździectwa. Konie obydwu typów są zwykle kare lub ciemnogniade. Białe odmiany niepożądane.
Wysokość:
typ lżejszy - 155 - 165 cm
typ cięższy 165 - 175 cm
Noniusy zawdzięczają nazwę swemu protoplaście - urodzonemu w Normandii ogierowi Noniusz, wychowanemu w stadzie Deux Ponts (Zweinbrucken), którego zdobyli węgierscy kawalerzyści w 1814 r. Noniusz pochodził od klaczy normandzkiej po ogierze półkrwi angielskiej Orionie. Kojarzony z klaczami węgierskimi, arabskimi, lipicańskimi i andaluzyjskimi dał żywotne, mocne konie, chętne do pracy, nadające się do różnych kierunków użytkowania.

Morgan

Morgan – jedna z najstarszych i najbardziej popularnych ras koni wierzchowych w Ameryce Północnej. Wszystkie Morgany wywodzą się od jednego ogiera imieniem Figure, urodzonego w West Springfield, Massachusetts, którego w roku 1795 nabył nauczyciel Justin Morgan. Znany dalej pod imieniem swego nowego właściciela, Figure mimo niewielkich rozmiarów (140 cm w kłębie) był nie tylko ciężko pracującym koniem roboczym, ale startował również w wyścigach, pod siodłem i w zaprzęgu, a także w konkurencjach pociągowych i wielokrotnie wygrywał.
Budowa
Koń muskularnej budowy, wysokość w kłębie waha się od 140 do 152 cm. Bardzo bujna, powiewna grzywa i ogon, maść gniada, kara, skarogniada i kasztanowata, maści siwa i srokata są niedopuszczalne. Morgany są końmi bystrymi i dzielnymi, bardzo efektownie się prezentującymi, jednak łatwymi do prowadzenia, a przy tym bardzo wszechstronnymi.
Obecnie morgany są popularnymi końmi pokazowymi, użytkowane są jako wierzchowce myśliwskie (huntery), skoczki, konie ujeżdżeniowe, zaprzęgowe, a także do jazdy w stylu western i do rekreacji.

Missouri Fox trotter

Missouri Fox trotter jest jedną z ras konia domowego. Niektóre konie rejestrowane są w oparciu o wymiary lub umaszczenie, tą rasę zarejestrowano w oparciu o czterotaktowy chód (foxtrot - lisi chód). Cecha ta bierze się stąd, że koń ten przodem energicznie stępuje, podczas gdy tył idzie kłusem. Kłusak Missouri jest wytrzymałym i bardzo poszukiwanym koniem pod siodło.
Umaszczenie bardzo różne. Typowa wysokość w kłębie od 142 cm do 163 cm.

Maremanno

Maremanno jest jedną z ras włoskich wierzchowców. Wywodzą się z terenu środkowych i północnych Włoch (głównie z Toskanii).
Konie tej rasy mają od 15,3 do 16,2 dłoni wysokości (160-168 cm). Występuje większość podstawowych maści.
Rasę Maremanno włoscy hodowcy uzyskali poprzez łączenie regionalnych ras jeździeckich z końmi importowanymi z Francji, Irlandii, Niemiec, a także kilkoma końmi holenderskimi i wschodnioeuropejskimi.
Pierwotną odmianą tej rasy był silny i szybki koń o niskiej jakości. Dzięki krzyżówkom Maremanna z końmi pełnej krwi arabskiej podniesiono jego szlachetność.

Lusitano

Lusitano - jest to jedna z ras konia domowego
Jest to rasa portugalska i przypomina wyglądem hiszpańskiego konia rasy andaluzyjskiej. Ma on szerszą od niego głowę o garbonosym profilu, krótszy opadający zad i niżej osadzony ogon. Jest bardzo inteligentny i pełen wdzięku. Charakteryzuje się podatną na wzrost grzywą i ogonem które, dobrze pielęgnowane, osiągają niezwykłe długości. Obecnie użytkowany głównie do ujeżdżenia, często do pokazów sztuki jeździeckiej.
Umaszczenie zawsze jednolite, często z wiekiem jaśnieje. Średnia wysokość 153 cm.

Koń lipicański

Koń lipicański - niezbyt duży, raczej masywny koń o zwięzłej budowie i wysoko osadzonej, silnie umięśnionej szyi. Profil głowy bywa lekko wypukły co wskazuje na domieszkę krwi ras hiszpańskich u lipicanów. Maść najczęściej siwa, grzywa pofalowana. Lipicany rodzą się skarogniade lub kare, dopiero między 6 a 10 rokiem życia ich maść zmienia się na siwą. Tylko nieliczne z nich pozostają na zawsze kare.
Rasa wzięła nazwę od stadniny, w której została wyhodowana - Lipica w Słowenii, założonej w 1580. Rasa powstała z rodzimych koni Karster krzyżowanych z końmi hiszpańskimi i neapolitańskimi. Jeszcze dzisiaj hoduje się tam silne konie, nie zawsze siwe, do zaprzęgu i jazdy wierzchem. Inne centrum hodowli tej rasy to austriacka stadnina koni w Piber, skąd pochodzą młode konie kierowane do najbardziej znanego miejsca użytkowania lipicanów - Hiszpańskiej Szkoły Jazdy w Wiedniu. Tutaj szkoli się siwe ogiery zgodnie z kanonami klasycznej szkoły jazdy.
Pochodzenie: Austro-Węgry / Słowenia.
Wysokość w kłębie: 148 - 160 cm.
Umaszczenie: siwe, rzadziej kare i gniade.
Pokrój: zwarta budowa, silnie umięśniony zad, suche i mocne kończyny.
Charakter: posłuszny, inteligentny, wyniosły.
Użytkowanie: wyższa szkoła jazdy.

Knabstrup

Knabstrup - konie umaszczone wielobarwnie spotyka się na rysunkach naskalnych z Cro-Magnon sprzed 30 tys. lat i takie właśnie konie były w dawnych czasach najbardziej cenione. Rasa knabstrup została zapoczątkowana w 1808 roku na bazie klaczy hiszpańskich, u których umaszczenie wielobarwne zdarzało się w XIX wieku dość często.
Hodowla
Założycielką rasy knabstrup była hiszpańska klacz Flaebehoppen kupiona przez Judge Lunn od rzeźnika o nazwisku Flaebe. Zaźrebiona frederiksborgiem, stała się założycielką linii koni maści wielobarwnej, głównie poprzez swego wnuka Mikkela.
Cechy Charakterystyczne
Stary typ knabstrupa był wytrzymałym, kościstym zwierzęciem, inteligentnym, łagodnym i pojętnym. Jego jakość obniżyła się w wyniku nieroztropnego ukierunkowania hodowli na wielobarwność i dziś jest niemal w zaniku. Typ nowszy, zbliżony charakterem do appaloosy, jest zwierzęciem o zupełnie dobrej jakości, dość masywnym, o niejednorodnym umaszczeniu. Wysokość w kłębie: ok. 152 cm.

Koń kladrubski

Jedna z ras konia domowego jest koń kladrubski.
Konia tego wychodowano w 1572 roku w królewskiej stadninie w Kladrubach (Czechy) należącej do cesarza Maksymiliana II. Dwa charakterystyczne umaszczenia mogą pochodzić od dwóch znaczących rozpłodników:
kare od Sacramoso (1799)
siwe od Pepoli (1764)
Średnia wysokość od 165 cm do 173 cm, niektóre okazy tej ogromnej rasy pociągowej mają naewt około 183 cm; jest to chyba jedna z największych ras koni na świecie.

Irish Draught

Irish Draught – irlandzki koń pociągowy. Prawdopodobnie rasa ta powstała z koni hiszpańskich i staroangielskich koni gorącokrwistych oraz kuców rasy Connemara. Powstał tym sposobem nadzwyczaj wszechstronny koń.
Zastosowanie
Koń rasy Irish Draught przeznaczony był do zaprzęgu i do pracy na roli. Świetnie nadawał się pod siodło, zwłaszcza do polowań. Niegdyś brał też udział w paradach. Dziś najczęściej używany jako kłusak.
Historia rasy
Ta stara rasa została prawie unicestwiona podczas I wojny światowej, a potem przez eksport koni do celów bitewnych. Jednak dzięki zatrzymaniu tego procesu w roku 1965 (przez ministra gospodarki rolnej) rasa przetrwała.
Teraz o zachowanie tej rasy troszczy się Irish Horse Breeder's Society. Ze względu na posiadanie przez rasę Irish Draught wielkiego talentu skokowego, krzyżowanie tych koni ze szlachetnymi rasami gorącokrwistymi czy też z folblutami daje idealne konie do skoków oraz polowań.
Wygląd
Po głowie tej rasy można świetnie zauważyć wpływ koni hiszpańskich – profil garbonosy, z małymi ganaszami, szerokim pyskiem i chrapami rozstawionymi nieco szerzej.
Patrząc na szyję tego konia można stwierdzić, że jest koniem pociągowym, co jednak może być mylące, bowiem jego szyja jest dosyć krótka, silna i gruba – właśnie taką mają np. Shire.
Wysokość w kłębie: 153-173 cm.
Maść: najczęściej siwa, rzadziej kasztanowata, gniada lub kara.

Koń holsztyński

Koń holsztyński - silny, duży, kalibrowy koń gorącokrwisty. Przeważa maść gniada z wszystkimi odcieniami, ale mogą też występować inne rodzaje umaszczenia. Znakowany piętnem.
Holsztyński region hodowlany znany jest od średniowiecza. Hodowlę popierały panujące tu dwory: duński i północnoniemiecki. W XVIII i XIX wieku bardzo ceniono raczej konie ciężkie, ale energiczne i o żywym temperamencie, do powozu i pod wierzch. Francuski mistrz jazdy konnej Guériniere chwalił także ich uzdolnienia do ujeżdżania wedle klasycznej szkoły. Obecnie konie te hoduje się zgodnie z wzorcem niemieckiego konia wierzchowego: lekkie w typie, przeznaczone do użytkowania wierzchowego. Hodowla znajduje się przede wszystkim w rękach prywatnych.
Wysokość: 160 - 170 cm.

Hackney

Hackney jest potomkiem brytyjskich kłusaków. Jest to stosunkowo nowa rasa, wyhodowana w ciągu ubiegłego wieku, na bazie ras norfolk roadster i yorkshire roadster a uszlachetnionego domieszką krwi koni arabskich i pełnej krwi angielskiej. Jest to wdzięczny koń, poruszający się z wielką gracją, o wysokich chodach, nadający się do lekkiego zaprzęgu. Niegdyś nazwa tej rasy miała dość pejoratywne znaczenie, ponieważ konie zaprzęgane były do różnego rodzaju pojazdów, między innymi ciągnęły omnibusy i inne zwykłe pojazdy. Powoli jednak wygląd zewnętrzny hackneya został uszlachetniony i powstała forma współczesna, popularna nie tylko w Wielkiej Brytanii, ale także w Ameryce Północnej. Często używany jest do poprawiania wyglądu i możliwości innych ras, zwłaszcza kłusaków i lekkich koni zaprzęgowych.

Koń hanowerski

Koń hanowerski to elegancki koń gorącokrwisty o harmonijnej budowie ciała. Występują wszystkie rodzaje maści. Znakowane piętnem.
Uzyskuje wysokość około 162 - 175 cm.
W roku 1714 Hanower stał się częścią Imperium Brytyjskiego wskutek ślubu księcia regenta z królową angielską. Dzięki temu w hanowerskiej hodowli koni wcześnie przystąpiono do krzyżowania z końmi pełnej krwi angielskiej. Gdy inne hodowle rozpoczynały dopiero krzyżowanie uszlachetniające pełną krew, pogłowie koni hanowerskich było już w okresie konsolidacji - ustalenia i stabilizacji cech dziedzicznych. Ogiery hanowerskie wprowadzano więc do innych hodowli jako element szlachetny. Stadnina krajowa w Celle wyhodowała do czasów motoryzacji wiele bardzo dobrych koni roboczych i kawaleryjskich. Później szybki i z powodzeniem zmieniła kierunek na produkcję nowoczesnych koni do sportu jeździeckiego.

Gidran

Gidran
Jedną z ras konia domowego jest gidran.
Pochodzenie
Gidran został stworzony w stadninie Mezohegyes w roku 1816. Z Arabii został sprowadzony kasztanowaty ogier z popularnej gałęzi czystej krwi arabskiej - Siglavy. Został skojarzony z klaczą hiszpańską Arrogante, której potomek o imieniu Gidran II stał się założycielem rasy. Podczas wczesnego procesu hodowlanego prowadzono nieplanowaną politykę doboru partnerów. Wzięła w niej udział część klaczy o hiszpańskim pochodzeniu oraz wiele więcej lokalnych klaczy. Później wprowadzono domieszki araba (co jest szczególnie widoczne, zwłaszcza w kształcie głowy) i folbluta, wskutek czego ustalono charakterystykę rasy. Gidrana wyhodowano, chcąc stworzyć wierzchowca kawaleryjskiego bardziej kalibrowego i silniejszego niż arab. W obrębie rasy powstały dwie gałęzie: lżejsza, przeznaczona do jazdy wierzchem, i cięższa, z przeznaczeniem do lekkiej pracy rolniczej i pociągowej. Straty poniesione podczas I wojny światowej sprawiły, że konieczna była kolejna porcja krwi arabskiej i kisberskiej. Ponowny spadek ilości pogłowia nastąpił w roku 1977; po tych stratach sprowadzono dwa ogiery z Bułgarii.
Wygląd
Gidran to duży, mocny koń o solidnej budowie. Nadaje się do jazdy wyczynowej zarówno jako doskonały wierzchowiec sprotowy, jak i koń do powożenia. Ma atrakcyjny wygląd i przeważnie kasztanowate umaszczenie. Jego głowa jest bardzo podobna do arabskiej, jednak trochę mniej szlachetna. Szyja jest proporcjonalna do reszty ciała, pięknie osadzona i muskularna, co powoduje, że nie tak łabędzia, jak u araba. Klatka piersiowa jest głęboka i szeroka, grzbiet mimo swej długości mocny, a łopatki posiadają skos umożliwiający dużą swobodę ruchu. Nogi są mocne, o dobrze uformowanych kopytach i dosyć krótkich nadpęciach. Wzrost gidrana waha się między160, a 165 cm w kłebie, jednak zdarzają się sztuki mierzące nawet 170 cm w kłębie.

Gelderland

Jedną z ras konia domowego jest rasa gelderland.
Nazwa pochodzi od prowincji niderlandzkiej. Został tam wyhodowany w XIX wieku. Miejscowe klacze kryto ogierami rasy normańskiej i Norfolk. Jest też późniejsza domieszka krwi rasy oldenburg i hackney. Otrzymano w rezultacie bardzo silnego i aktywnego konia, o dobrym pokroju. Cechy te zostały przekazane rasie ciepłokrwistej holenderskiej.
Gelderlandy to konie eleganckie, najczęściej użytkowane zaprzęgowo z powozach. Od 1960 roku zmniejszono hodowlę z racji zwiększonego zainteresowania rasą gorącokrwistą holenderską.
Gelderlandy mają od 153 cm do 163 cm wysokości, a ich umaszczenie to gniade, kasztanowate, kare i siwe, często występuję białe odmiany.

Furioso

Furioso jest to koń półkrwi, wyhodowany metodą selekcji w stadninie Mezohegyes na Węgrzech, gdzie znajdowały się klacze pochodzące od konia pełnej krwi angielskiej - Noniusa seniora. Były one stanowione słynnym ogierem Furioso. Został on przywieziony z Anglii w 1840 r. na życzenie księcia Karolyi.
W trzy lata później został sprowadzony koń pełnej krwi north star, posiadający również krew norfolk roadstera, aby wzmocnić pogłowie. Jego potomkowie byli znakomitymi kłusakami. Następnie skrzyżowano między sobą linię furioso i north star, przy czym furioso została rasą dominującą. Rasa ta jest dzisiaj licznie reprezentowana w całej Europie Środkowej.
Furioso to majestatyczny koń, mierzący ponad 162cm w kłębie. Głowa różni się od głowy konia pełnej krwi jedynie dłuższymi uszami i łagodnym wyrazem. Kłąb jest dobrze zaznaczony, łopatki i kończyny są zdrowe i mocne. Wpływ przodków koni karetowych przejawia się w spadzistym zadzie. Kończyny, choć mocne, nie są tak dobrze ukształtowane jak u bardzo szybkich koni: pęciny są za bardzo pochyłe. Wszystko to sprawia, że niezbyt wysokie chody tego konia są dość męczące. Dopuszczalne są prawie wszystkie maści, a najczęściej spotykane to kare, skarogniade i gniade. Białe odmiany zdarzają się wyjatkowo.
Podobnie jak większość koni wierzchowych, furioso wykorzystywany był przede wszystkim w armii austro-węgierskiej, ale jest to koń wszechstronny. Bardzo inteligentny, łatwy do powodowania. Pod siodłem doskonale spełnia swoją rolę zarówno jako koń spacerowy, w trudnych rajdach, jak i w steeple-chase, nadaje się także do zawodów cross-country i jazdy rekreacyjnej. Chociaż jego chody nie są idealne, to jest znakomitym skoczkiem, dość dobrym w ujeżdzeniu, wywierającym wrażenie elegancji.
Furioso był szeroko wykorzystywany w stadach hodowlanych, zwłaszcza w Europie Wschodniej i przyczynił się do uszlachetnienia wielu wartościowych ras.

Koń fryderyksborski

Jedna z ras konia domowego jest koń fryderyksborski.
Rasa Frederiksborg wywodzi się z Danii. Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1562 za rządów króla Frederika. Był to koń tradycyjnie używany jako dworski lub do szkoły jazdy, obecnie pod wierzch i do zaprzęgów. Z tej linii wywodzą się rasy Knabstrub, orłowska i lipicańska.
Maść kasztanowata, wzrost od 155 cm do 163 cm.

Freiberger

Freiberger, franc. Franches-Montagnes - rasa konia domowego, lekkiego zimnokrwistego.
Rasa o jednolitym umaszczeniu pochodząca ze Szwajcarii. Obecnie użytkowana przede wszystkim w sporcie do skoków przez przeszkody oraz powożeniu. Średnia wysokość 155 cm.

Einsiedler

Jedną z ras konia domowego jest rasa einsiedler.
Konie te pochodzą z klasztoru benedyktyńskiego w szwajcarskim kantonie Schwyz, a ich początek datuje się prawdopodobnie na rok 1064. Miały poważne domieszki krwi hackney. Dzisiaj są użytkowane głównie w zaprzęgach i do skoków. Umaszczenie to najczęściej maść kasztanowata i gniada, wysokość około 163 cm.

Koń doński

Koń doński - ukraińska rasa koni. Konie tej rasy mają mocną, proporcjonalną budowę, a wyhodowano je nad Donem na Ukrainie. W XVIII wieku wprowadzono do rasy krew koni turkmeńskich, a w XIX wieku doszła pełna krew angielska. Obecnie jest to jedna z najważniejszych ras na Ukrainie używana pod siodło. Maści różne, wysokość 155-160 cm.
Dońskie konie powstały w wyniku krzyżowania przez Dońskich kozaków koni żyjących na stepach z końmi użytkowymi,nawet pełnej krwi angielskiej. Zaletą ich jest duża wytrzymałość. Używane są do uszlachetnienia prymitywnych ras stepowych.
Pochodzenie
Konie rasy dońskiej – to jedna z najstarszych ras ukraińskich, jej historia jest ściśle związana z historią kozactwa, które w XVw. zaczęło formować się na stepach wzdłuż brzegów Dniepru, Donu oraz daleko za Wołgą. Dalekim przodkiem konia rasy dońskiej był koń używany przez koczowniczych Tatarów. Na rozwój tej rasy miały też wpływ konie koczowniczych ludów tureckich. Za oficjalną datę powstania rasy uważa się rok 1770, kiedy powstała na Donem pierwsza stadnina tych koni. Jej założycielem był generał M. I. Płatow. Tu właśnie zaczęto krzyżować konie: mongolskie, turkmeńskie, karabachskie z końmi rasy arabskiej, perskiej i tureckiej, oraz częściowo pełnej krwi angielskiej. W ślad za stadniną Płatowa zaczęły powstawać i inne stadniny na Zadońszczyźnie. Z czasem, zaczęto również stosować domieszkę krwi koni orłowsko-roztoczyńskich i innych ras wierzchowych rosyjsko-ukraińskich. Paralelnie z rozwojem prywatnych hodowli, rozwijały się również hodowle kozackich stanic. Rezultatem takiego działania było powstanie rasy koni kawaleryjskich. Dońskie konie hodowano wyłącznie tzw. wychowem tabunowym. Stada cały rok przebywały pod gołym niebem, za wyjątkiem zimowych miesięcy.
Budowa
Przy dość wysokim wzroście i przydatności do wszechstronnego wykorzystania, charakterystyczna jest dla koni tej rasy wytrzymałość oraz przystosowanie do wypasu całorocznego. Oprócz wysokiego wzrostu chechuje tą rasę nieco wydłużona, ale dobrze rozwinięta, szeroka i głęboka kłoda. Kościec jest dobrze rozwinięty. Cechą charakterystyczną jest szeroki tułów. Ta osobliwość budowy jest ściśle powiązana z przystosowaniem rasy do ciężkich warunków klimatu kontynentalnego – konie dobrze wykorzystują paszę, co pozwala ich organizmowi stworzyć zapasy tłuszczu, niezbędnego podczas surowej zimy i letnich okresów suszy. Głowa średnich, nierzadko – małych rozmiarów, z prostym profilem i szerokim czołem. Szyja średniej długości. Zad lekko ścięty. Klatka piersiowa głęboka, dobrze rozwinięta. Kończyny suche i mocne. Konie są suchej, zwartej konstytucji. Rasa cechuje się spokojnym, lecz dość energicznym temperamentem. Maść głównie kasztanowata w różnym odcieniu, przeważnie złocistym, z odmianami na głowie i nogach. Rzadziej można spotkać maść gniadą, siwą czy inne. Ze względu na wielkość konie te są wykorzystywane nie tylko pod siodło, ale i w zaprzęgu.
Cechy
Konie rasy dońskiej wykazują się bardzo dobrymi wynikami w próbach wytrzymałościowych. Podczas maksymalnego biegu doński ogier Kahał pod wagą 73kg w ciągu 18 godzin pokonał dystans 263,9 km. W ciągu doby ten sam ogier oraz ogier Zażym pokonały wraz z jeźdźcami dystans 283,5 km, ostatnie 4600m pokonując galopem w czasie 8min. Rasę cechuje długowieczność. Rasa dońska ma kilka swoich typów: wschodni, wschodni masywny, masywny, wschodnio-karabachski, wierzchowy. Większość klaczy czołowych stadnin prezentuje typ wschodni i wschodnio-masywny, które charakterystyczne są dla linii Dnewnika, Imama, Łopuszka, Miraża. Konie tej rasy były wykorzystywane przy tworzeniu rasy kłusaka orłowskiego oraz ras: węgierskiej i trakeńskiej a także rasy nowokirgizkiej, terskiej i budionnowskiej.

Koń dunajski

Koń dunajski jest dość zwyczajny wierzchowcem i silnym koniem do lekkich zaprzęgów. Koń dunajski ukształtował jako rasa dopiero na początku XX wieku, poprzez skrzyżowanie oryginalnego ogiera noniusa z klaczami gidran. Otrzymywane z tej krzyżówki potomstwo było zwartej, silnej budowy. Wciąż jednak poprawiano rasę, dodając krew koni angloarabskich, a także folblutów, ale nie przyniosło to nadzwyczajnych rezultatów. Dziś koń dunajski jest najpopularniejszym koniem na terenie Bułgarii pod wierzch i do lekkich zaprzęgów. Mimo znacznej ilości krwi arabskiej i folblutów, jest tylko poprawny, o raczej pełnej sylwetce. Wygląda na to, że odziedziczył po swym przodku noniusie nienajlepsze cechy.