Koń fryzyjski

Koń fryzyjski (fryz) pochodzi z Holandii (Fryzja). W hodowlach dopuszcza się maść wyłącznie karą, jednak w dwóch odmianach: krucza (wymagana u reproduktorów) i płowiejąca. Jest użytkowanym zaprzęgowo i wierzchowo koniem gorącokrwistym. Coraz częściej można je jednak spotkać na zawodach ujeżdżeniowych.

Fryzy pochodzą od prymitywnego konia leśnego, używane były niegdyś szczególnie przez germańskie i fryzyjskie jeździectwo jako konie ogólnoużytkowe. Do 1609 krzyżowano je z końmi Półwyspu Iberyjskiego (andaluzyjskie, lusitano). Fryz miał swój wkład w kształtowaniu ras kuców dales i fell, a poprzez old english black wziął także udział w tworzeniu shire. Oldenburg i dole gudbransdal są blisko spokrewnione z koniem fryzyjskim.

Znamienną cechą Fryza jest wysoko osadzona szyja. Kłąb jest słabo zarysowany ,głowa dość duża ,ale bardzo szlachetna i pełna wyrazu. Oczy są duże i żywe ,uszy małe spiczaste ,zwrócone ku siebie. Ogon i grzywa są gęste i lekko kręcone. Kończyny są bardzo mocne; charakterystyczne są bujne szczotki pęcinowe. Kopyta twarde ,z ciemno zabarwionego rogu ,ładnie uformowane

wzrost
Około 160cm
w kłębie.

umaszczenie
Kary bez odmian; odmianą są jedynie małe gwiazdki (ale Fryzy z jakimikolwiek odmianami nie są dopuszczane do hodowli)

charakter
Konie taj rasy słynną z pogodnego usposobienia; są bardzo pojętne.

cechy charakterystyczne
Cierpliwość i wytrzymałość tych koni to najbardziej charakterystyczne cechy tej rasy. Wbrew temu co mogłaby sugerować dostojna sylwetka ,fryz nie jest bynajmniej rasą wymagającą. To silny ,wytrzymały koń który nie potrzebuje specjalnej opieki.
Fryz fascynuje swoimi energicznymi ruchami z silnym impulsem z części zadniej i mocną akcją nadgarstków ,a szczególnie swoim urzekającym pięknem.

Wyznacznik rasy :
Zasady wpisywania do księgi stadnej są w przypadku tej rasy bardzo rygorystyczne. Klacze i ogiery klasyfikowane są w niej w kilku kategoriach definiowanych zależnie od cech użytkowych i wyglądu zewnętrznego. Oceniane są także charakter i podatność na szkolenie osobników. Ogier albo klacz których potomkowie nie odpowiadają kryteriom ,zostają "zdegradowani" do niższej kategorii!

HISTORIA
Konie fryzyjskie są nie tylko bardzo starą rasą. Muszą być także postrzegane jako jedyna rasa rodzima Niderlandów, która przetrwała. Pierwotnie konie fryzyjskie były używane do służby w wojsku. Rzymscy historycy zachowali konne grupy Fryzów na murze Hadriana około roku 150 n.e. Tak samo Anthony Dent opisuje obecność niezależnych Fryzów w Carlisle w IV wieku, która prawdopodobnie odnosiła się do najemników używających fryzyjskich ogierów. Dent także wspomina, iż rasa fryzyjska była podstawą dla konia "Old English Black", przodka szajrów i kuców Fell. Ten ostatni wykazuje wybitnespan podobieństwo. W XVII wieku fryzy można było znaleźć między rasami hiszpańskimi w wielu różnych akademiach jeździeckich gdzie uczono jazdy w stylu klasycznym. W tym okresie odnotowano wielki popyt na konie fryzyjskie jako znakomite konie zaprzęgowe oraz popularne szkolne konie dresażowe. Na przełomie XVIII i XIX wieku rasa fryzyjska została ograniczona tylko do prowincji Fryzji, gdzie była wykorzystywana w celach rekreacyjnych, jak na przykład wyścigi kłusaków. Niektóre z tych kłusaków były całkiem sławne i prawie na pewno koni fryzyjskich użyto w hodowli kłusaka orłowskiego i kłusaków amerykańskich. W końcu, pod koniec XIX wieku i na początku XX, koni fryzyjskich z "szlachetną krwią i talentem do tańca" używano już tylko na farmach, gdzie musiały konkurować z cięższymi rasami. To współzawodnictwo omal nie skończyło się fatalnie. Pierwszego maja 1879 roku założono pierwszą księgę stadną w Niderlandach, Het Friesch Paarden Stamboek, w celu uchronienia koni fryzyjskich przed nieuchronnym wyginięciem. Po krótkim okresie odświeżenia liczba tych koni zmalała gwałtownie i w roku 1913 pozostały tylko 3 ogiery zapisane w księdze. Rasa niemal wyginęła. Po tym drastycznym zmniejszeniu liczby koni fryzyjskich w 1913 roku, nie było innego wyjścia: rasa ta musiała być w stanie konkurować na farmach z cięższymi rasami. Tak więc niepożądana zmiana w prowadzeniu hodowli była nieuniknionym przystosowaniem do wymagań tego okresu. Zmiana ta zaowocowała cięższą i mniejszą odmianą fryzów, która nie jest już pożądana. Dziś wymaga się dumnego i wytrzymałego konia. W latach 60 konie fryzyjskie przeszły jeszcze większy kryzys niż ten w 1913 roku ze zmniejszeniem zapotrzebowania na siłę koni i wprowadzeniem pojazdów mechanicznych. Większość rolników nie miała pieniędzy i czasu, by trzymać konie wyłącznie dla przyjemności. Sytuacja była gorsza niż kiedykolwiek i w 1965 roku w księdze stadnej pozostało tylko 500 klaczy. Jednak nie dający się zatrzymać wpływ poprawiającej się ciągle ekonomii przybył na ratunek rasie fryzyjskiej, która została ponownie odkryta jako idealna do rekreacji. Znów była to zasługa bajkowego wyglądu zewnętrznego koni fryzyjskich i znakomitej natury odznaczającej się dobrotliwością, inteligencją, wielkimi możliwościami adaptacyjnymi oraz ogromną gotowością do pracy, która udowodniła, że konie te mogą być wykorzystywane również przez osoby początkujące i nie obeznane jeszcze do końca z końmi. W krótkim okresie czasu konie fryzyjskie sprawdziły się jako konie zaprzęgowe, dresażowe, rekreacyjne, a nawet cyrkowe. Nareszcie konie te mogły znów tańczyć.